Τα χρόνια της Μέσης Ανατολής (1942-1946)

της Κατερίνας Κ. Πετρίδου


Στη Μέση Ανατολή (1942-46) η Βέμπο τραγουδούσε για να ψυχαγωγήσει τις Ένοπλες Δυνάμεις, συγκροτούσε θιάσους, ανέβαζε επιθεωρήσεις, έδινε ρεσιτάλ. Τις περισσότερες φορές μ' ένα ακορντεόν μόνο και χωρίς καν μικρόφωνο, πάνω σε μια πρόχειρα στημένη σκηνή. Δεν υπήρξε ελληνική μονάδα που να μην την άκουσε. Πάνω σε τζιπ κι άλλες φορές πάνω σε καμήλες και μουλάρια, κάτω από ανελέητο ήλιο ή κρύο, διέσχιζε αποστάσεις κι ερήμους. Καθημερινά έκανε τουλάχιστον 50 χιλιόμετρα, όπως έλεγε η ίδια. Η λέξη κούραση δεν υπήρχε στο λεξιλόγιό της. Αμέτρητες φορές έκανε τον γύρο της Συρίας, του Λιβάνου, της Παλαιστίνης, της Αιγύπτου... Δεν λογάριαζε κακουχίες κι αντίξοες συνθήκες. Πήγαινε οπουδήποτε την καλούσαν, παρά τους σοβαρούς κινδύνους και τις δοκιμασίες που ερχόνταν αντιμέτωπη. Σε στρατόπεδα, σ' αεροπορικές μονάδες, σε βάσεις ελληνικών υποβρυχίων, σε νοσοκομεία, σε καταστρώματα πολεμικών πλοίων, σε προσφυγικούς καταυλισμούς...

Δεν είναι δυνατόν να συλλάβει ανθρώπινος νους το παραλήρημα ενθουσιασμού που σκόρπιζε μόλις άνοιγε το στόμα της.

Οι Ένοπλες Δυνάμεις την είχαν είδωλο. Το Υπουργείο Ναυτικών και Αεροπορίας της διέθετε ειδικό αεροπλάνο, τη "Μεγαλόχαρη", για τις μετακινήσεις της. 'Έφτασε στο Σίντι-Μπαράνι, στη Μάρσα-Ματρούχ, στη Μπάρντια, στη Βεγγάζη, στο Σολούμ, στο Τομπρούκ, στο Ελ-Αλαμέιν.. Έδωσε τα πάντα για τον αγώνα. Την ψυχή της, τη φωνή της και το μεγαλύτερο μέρος από τα έσοδα των εμφανίσεων που πραγματοποιούσε. 18.000 χρυσές λίρες υπολογίστηκαν οι προσφορές της σε διάφορους εράνους για την πατρίδα (Εφημερίδα "Εθνικός Κήρυξ" Ν. Υόρκης 3.5.1947), ποσό τεράστιο για την εποχή. Πρόσφερε συνέχεια σε οικογένειες φαντάρων, σε αντιστασιακές οργανώσεις, σε θύματα Κατοχής, σε ανάπηρους πολέμου, σε ορφανοτροφεία, σε πρόσφυγες, στον Ερυθρό Σταυρό, στο Ταμείο Πρόνοιας...
Για να κατανοήσει κανείς πόσο σημαντική προσωπικότητα ήταν η Βέμπο, δεν έχει παρά να διαβάσει ένα μικρό απόσπασμα από το άρθρο του Αντώνιου Δαβυίδ που δημοσιεύτηκε στην ελληνόφωνη εφημερίδα "Φως" του Καΐρου στις 19 Μαΐου 1943:

"...της καλλιτεχνικής ταύτης μυσταγωγίας απαράμιλλος ιεροφάντης, συναρπαστική εις έμπνευσιν, μοναδική εις αναστήλωσιν ψυχικών βωμών, ενσάρκωσις του δαιμονίου της αισιοδοξίας, όπερ αποτελεί πολύτιμον εθνικόν κεφάλαιον, χαρά, τέρψις, φωτεινός προσανατολισμός, οίστρος μέθης και ενθουσιασμού, είναι και αποτελεί εν τη πραγματικότητα η καλλιτέχνις Δνις Σοφία Βέμπο."

Πρώτη σε όλους του εράνους, σ' όλες τις προσπάθειες για αποστολή βοήθειας στην Ελλάδα. Το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων που έβγαζε πήγαινε κατευθείαν για εθνικούς σκοπούς. Και για όλες αυτές τις προσφορές δεν δέχθηκε δεκάρα ποτέ κι από κανέναν. Ποτέ δεν δέχθηκε χρήματα από Ελληνική Κυβέρνηση. Όμως κέρδισε κάτι ακόμα ποιο πολύτιμο κι ακριβό. Να τη σέβεται, να την αγαπά και να την χειροκροτάει ένας ολόκληρος λαός.